Parasha Ajarei mot-Uksoshim Vauikra (Leviticus) 16: 1-18: 30 an 19: 1-20: 27: 27: 27
Dës Parasha konzentréiert sech op Hellegkeet. Dat jiddescht Vollek ass net nëmmen verflicht sech un d'Geboter vum Schëpfer ze halen, mä duerch si hellege mir eis a ginn helleg. An dësen zwee parashiot, déi normalerweis zesumme gelies ginn, gëtt d'Tora eis spezifesch Instruktioune fir dëst héicht Zil z'erreechen. Wat wichteg ass ass net nëmmen wat mir schëlleg sinn maachen, mä gläich wichteg ass, datt mir mussen vermeiden maachen.
"Imitéiert net d'Praktiken vum Land Ägypten, wou Dir gewunnt hutt, an imitéiert net d'Praktiken vum Land Kanaan, wou ech dech bréngen, a befollegt hir Sitten net."1 An dat gëllt fir all d'Länner vun eise Pilgerreesen.
Et ass ëmmer verlockend, zu enger Grupp ze gehéieren, d'Massen ze verfollegen an ze adoptéieren wat trendy ass. Dofir, um Ufank vun eiser Geschicht, Hashem warnt eis, datt wa mir wëllen als Judden ze iwwerliewen, mir mussen eise Glawen erhaalen; mir kënnen d'Praktiken vun den Natiounen net imitéieren, ënnert deenen mir liewen. Eis Moral an Ethik sinn am Mount Sinai verwuerzelt a kënnen net geännert ginn, während d'Regele, déi d'Liewe vun den Natiounen regéieren, d'Gesetzer duerch déi se liewen, a konstante Flux sinn. Wat gëschter als onmoralesch ugesi gouf, kann haut ugeholl ginn. Ouni ze wäit ze goen, betruecht d'Sprooch déi politesch korrekt ginn ass, de Wee vum Kleed deen als "High Fashion" ugesi gëtt, d'Ënnerhalung déi als "Kultur" ugesi gëtt, d'Art a Weis wéi jonk Leit erlaabt sinn déi eeler Leit unzegoen, den Zerfall vun eise Familljen ... Da gesitt Dir selwer d'Wäisheet vun dësem Verbuet.
Awer wat geschitt wa mir et net gesinn? Wat ass falsch fir bequem ze sinn an net ze kritiséieren fir wat d'Gesellschaft steet? Denkt un déi lescht Wierder vun dësem Passage: "Befollegt hir Sitten net." Deen eenzege Wee fir dat jiddescht Vollek d'Joerhonnerte vum Exil z'iwwerliewen, deen eenzege Wee fir den Ugrëff vun der Assimilatioun ze widderstoen, ass häerzlech un d'Gesetzer vun eiser Tora ze hänken an eis vun deene Statuten ze distanzéieren, op déi mir op den éischte Bléck ugezunn kënne fillen. Eise Liewensstil, eis Wäerter, eis Moral - alles huet seng Wuerzelen am Sinai an an där göttlecher Stëmm, déi eis éiweg an all Kultur an an all Land forcéiert.
Vertrauen: d'Basis vun all Bezéiungen
Ee vun de Mitzwoten, déi dëst ernimmt parasha ass: "Dir sollt kee Stoussblock virun de Blannen setzen."2 Dës Ausso soll net wuertwiertlech geholl ginn, mä et verlaangt och eis virsiichteg ze sinn net schlecht Rotschléi ginn. Mir mussen och sécherstellen datt mir keng verstoppt Agendaen hunn an datt eis Motivatioun fir dee Rot ze ginn pur ass. Wéi och ëmmer, d'Fro déi sech stellt ass: Firwat erkläert d'Tora net einfach datt et verbueden ass eng aner Persoun ze täuschen? Firwat schwätzt Dir metaphoresch: "En Hindernis virun engem Blannen setzen"?
D'Tora wëll eis d'Eescht an d'Wichtegkeet vum Vertrauen léieren. Just wéi kee vernünftege Mënsch eng blann Persoun géif ausféieren oder se virun engem bewegende Gefier stoe loossen, ass eng aner Persoun schlecht Rotschléi gläich bedauerlech. Mir all wëssen wéi schmerzhaf et ass ze entdecken datt mir vu Leit verroden gi sinn déi mir vertraut hunn, also sollte mir probéieren net datselwecht mat aneren ze maachen. All Bezéiunge sinn op Vertrauen gebaut. Weder Eenzelpersounen, nach Famillen, nach Gesellschaften kënnen ouni Vertrauen iwwerliewen. Wa mir dëst verstoen a mierken datt eng Persoun täuschen oder duerchernee maachen ass net anescht wéi eng blanne Persoun eng Strooss ze iwwerstoen wann d'Luucht gréng ass, wäerte mir sécherlech méi sensibel sinn op all Wuert wat mir schwätzen.
Déi gëllen Regel
"Léif Ären Noper wéi Iech selwer."3 De Rabbi Akiva huet verkënnegt datt dëst e fundamentale Prinzip vun der Tora ass, aus deem mir kënne léieren wéi mir mat aneren ze bezéien. D'Fro ass ob et méiglech ass eng aner Persoun gär ze hunn wéi mir eis selwer gär hunn. De grousse Chassidesche Meeschter, de Baal Shem Tov, huet geäntwert andeems mir eis drun erënneren datt sou wéi mir eis vill Mängel bewosst sinn an eis nach ëmmer gär hunn, sou solle mir och frëndlech mat aneren sinn an se trotz hire Mängel gär hunn.
De Rambam (Maimonides) léiert datt dëst Gebot eis verflicht all Judden wéi eis selwer gär ze hunn, mat Häerzenheet ze handelen an hir Gefiller, hir Besëtzer, hir Suen an hir Dignitéit ze këmmeren, sou wéi mir eis selwer géifen. Op der anerer Säit léiert de Ramban (Nachmanides) datt d'Tora eis net wuertwiertlech erfuerdert eng aner Persoun gär ze hunn wéi mir eis selwer gär hunn. Tatsächlech gëtt et eng Regel déi seet datt an Zäite vu Gefor eist eegent Liewen Virrang huet. Wat Gott Jo Et erfuerdert datt mir fir anerer wënschen wat mir fir eis selwer wënschen, an datt mir se mat deemselwechte Respekt a Rücksicht behandelen déi mir eis selwer wënschen.
Den Hillel den Eelere huet dëst Gebot parafraséiert a gesot: "Wat Dir Iech net gär hutt, maacht Iech net fir anerer." a sot zu engem zukünftege Konvert: "Dat ass déi ganz Tora. Gitt a studéiert et. De Rescht ass Kommentar."
De Wee zu Hellegkeet
An der parasha Dës Woch entdecken mir d'Bedeitung vun der Spiritualitéit. Gott proklaméiert: "Vihitem Li kedoshim, ki kadosh Ani Hashem - Si solle mir helleg sinn, well ech, den Hashem, sinn helleg.4
Kann en normale Mann op Hellegkeet ustriewen? Ass dat realistesch? Jo, d'Tora erklärt net nëmmen datt et méiglech ass dat Zil z'erreechen, mee dat mir hunn eng Verpflichtung dat ze maachen. Eis parasha Hien stellt dëst Gebot net als theoretesch Iddi vir, mee detailléiert déi genau Schrëtt, déi musse gemaach ginn fir dëst Zil z'erreechen. Als Resultat, an dësem parasha Déi meescht vun de wesentleche Saachen vun der Tora ginn ernimmt, well duerch d'Anhale vun dëse Mitzvot gi mir helleg. Dës Mitzwot reechen vun Eltere respektéieren bis eis Noperen gär hunn wéi eis selwer, vun net Revanche huelen bis virsiichteg sinn net an Klatsch ze falen, vu frëndlech mat Friemen bis zum Aarbechter am selwechten Dag ze bezuelen, vum Shabbat ze respektéieren bis keng Idolen unzebidden, a vill méi. Dëst deckt all Aspekter vum Liewen.
Ausserdeem huet Gott dem Moses de Moses gebueden dës Geboter der ganzer Natioun ze léieren: "Kol adat benei Israel" All Judd sollt präsent sinn fir d'Tatsaach ze ënnersträichen datt d'Hellegkeet net duerch eng hermitesch Existenz erreecht ka ginn, duerch Selbstverleegung, Meditatioun oder op den Himalaya klammen, awer nëmmen duerch d'Behandlung vun aneren mat cheed, Gerechtegkeet, Iwwerleeung a Léift, déi hinnen an eis méi no un den Hashem bréngen.
D'Kaart zu Hellegkeet
D'Tora léisst ni eppes fir d'Spekulatioun iwwerloossen, mä gëtt eis éischter eng kloer Kaart, déi eis weist wéi mir eis Ziler erreechen. Eis Weisen hunn e puer Weeër skizzéiert déi zu Hellegkeet féieren:
1) Trennt Iech vun deem wat onmoralesch a sënneg ass. Natierlech ass eis Torah-baséiert Definitioun vu wat onmoralesch oder sënneg ass ganz anescht wéi dat wat d'Kultur vum 21. Joerhonnert als Norm akzeptéiert. Als verantwortlech Judden musse mir genau studéieren wat "onmoralesch a sënneg" heescht.
2) Helleg Iech mat deem wat erlaabt ass. Mir sinn opgefuerdert all eis Handlungen a Wierder mat Disziplin ze temperéieren. Zum Beispill, mir däerfen iessen, awer net gluttonous sinn; mir däerfen kafen, awer net Shopaholics; Mir däerfen Alkohol drénken, awer net gedronk ginn. Mir helleg de Wäibau kiddush.
3) Gott gär duerch eis Handlungen a Wierder ze maachen. Als Judden hu mir d'Verantwortung fir Ambassadeure vu Gott ze sinn. Dofir hu mir d'Mandat d'Leit ze inspiréieren fir Gott gär ze hunn an ze luewen. Andeems mir Frëndlechkeet, Verfeinerung an Iwwerleeung weisen, bréngen mir Éier an Herrlechkeet un den Numm vu Gott. Dës Obligatioun beschränkt sech net op grouss Weltevenementer, mee och op eis alldeeglech Interaktiounen, wéi zum Beispill engem Buttek oder engem Stewardess Merci soen, een aneren d'Recht vum Wee loossen an net vun engem aneren seng Parkplaz huelen. D'Beispiller sinn endlos.
4) Just wéi Gott Matgefill a Barmhäerzegkeet ass, musse mir och Matgefill a Barmhäerzegkeet sinn. Mir mussen ustriewen, dem Gott seng Attributer vu Matgefill a Barmhäerzegkeet an eise perséinleche Bezéiungen ze emuléieren, well doranner läit d'Essenz vun der Hellegkeet. Op den éischte Bléck kann dat schéngen wéi déi schwéierst Saach vun allem, awer wa mir am Kapp behalen datt mir wëllen datt Gott eis fir eis Transgressiounen verzeien, wäerte mir ouni Zweifel zwee mächteg Wierder soen: "Ech verzeien Iech."
(vum Haish L.)
GRADEN:
1. Levitesch 18:30.
2. Ibid. 19:14.
3. Ibid. 19:18.
4. Ibid. 20:26.
Gewidmet fir déi komplett Heelung vun all de Kranken am Am Israel an der Welt, an dem Hatzlaja a Beracha vun all IIsrael.
De Breslev Garden recommandéiert: