Dem Guedaliá seng séier
Den Dag nom Rosh Hashanah, dat heescht, den 3. Tishrei, beobachten mir e Fastendag genannt: "De Faste vu Gedaliah"
Dëse Fast gouf vun Eise Weisen bestallt fir un de Mord vum Gedaliah Ben Ahikam ze erënneren, dee vum Ishmael Ben Netanya op Uruff vum Kinnek vun Ammon ëmbruecht gouf. Mam Doud vum Gedaliah, de leschte Leader vun der jiddescher Autonomie no der Zerstéierung vum éischten Tempel zu Jerusalem, goufen Dausende vu Leit ëmbruecht, an déi, déi lieweg bliwwen sinn, goufen exiléiert.
Wéi den Nebuchadnezzar, Kinnek vu Babylon, den éischte Bet Hamikdash zerstéiert an d'Leit vun Israel exiléiert huet, huet hien eng kleng Grupp vu Judden erlaabt an Israel ze bleiwen, an huet de Gedaliah Ben-Ahikam als hire Gouverneur gewielt. Déi Judden, déi op Moab, Ammon, Edom an aner Nopeschlänner geflücht waren, sinn zréck an d'Land vun Israel an hunn Gebidder kultivéiert, déi de babylonesche Kinnek hinnen ginn huet. Si hunn hir Wéngerten versuergt an hunn en neie Réckstand vu fréieren Ënnerdréckungen genéissen. Allerdéngs war d'Ofdreiwung ganz kuerz, well de Kinnek vun Ammon war feindlech an neidesch, an hien huet de Judd Ismael Ben Netaniah geschéckt Gedaliah ëmzebréngen.
Zu Tischrei koum den Ismael zu Gedalja an der Stad Mitzpeh. Och wann de Gedaliah iwwer dem Ishmael seng Intentiounen gewarnt gouf, huet hien d'Rapporte net gegleeft, déi hie kritt huet, well hien se als nëmmen ugesinn huet. lashon hara (Klatsch) an et ass verbueden op Klatsch iwwer en anere Judd ze lauschteren. Hien krut den Ismael an huet him grouss Éier ginn, awer den Ismael huet de Gedalja a vill vun de Judden, déi mat him do waren, ëmbruecht, dorënner de Wuecht, deen den Nebuchadnezzar als säi Gouverneur ernannt hat.
Déi Judden, déi am Land vun Israel bliwwen sinn, hunn den inévitabele Retribution vum babylonesche Kinnek gefaart an an Ägypten geflücht. Op dës Manéier sinn d'Judden, déi no der Zerstéierung vum Tempel an dem Exil am Land bliwwe waren, verspreet ginn, an d'Land ass desoléiert gelooss.
Betreffend dëse Fasten hunn eis Sages am Talmud gesot:
"Dëst léiert eis, datt den Doud vun de Gerechte gläichwäerteg ass mat der Verbrennung vum Haus vu Gott, well sou wéi e Fasten uerdentlech ass fir d'Zerstéierung vum Bet Hamikdash ze gedenken, sou gouf och e Fast bestallt fir den Doud vum Gedaliah ze gedenken." (Rosch Hashanah 18b).
"Gott wäert den Doud fir ëmmer zerstéieren, Tréinen vun alle Gesiichter wëschen, a seng Leit ni méi ze schummen ..."
(Jesaja 25:8)
De Breslev Garden recommandéiert: